XIX Liceum Ogólnokształcąceim. Powstańców Warszawy

W związku z udziałem naszej szkoły w Narodowym Programie Rozwoju Czytelnictwa, biblioteka zakupiła ponad 300  nowości wydawniczych. Głównie nowości wydawnicze z kategorii literatura piękna w tym młodzieżowa. Poezję i  powieści historyczne, psychologiczne, obyczajowe oraz reportaże i literaturę faktu a także komiksy, gry fabularne/RPG i lektury (niektóre w formie audiobooków) . Ponadto książki popularnonaukowe z dziedziny geografii, polityki, socjologii, psychologii, antropologii oraz  dotyczące  ekologii. I wiele innych.

Powieść laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury.

„Wielopokoleniowa saga o stracie, miłości i niepamięci osadzona w Afryce Wschodniej, na początku XX wieku.

Ilyas jako dziecko uciekł z domu, a następnie został porwany przez żołnierza z Schutztruppe i stracił kontakt z bliskimi. Po latach wraca, ale rodzice już dawno nie żyją – udaje mu się jedynie odnaleźć siostrę. Afiya, wychowywana przez przybranych krewnych, doświadczyła przemocy i nie sądziła, że kiedykolwiek będzie zdolna do miłości. Khalifa tylko pozornie miał wpływ na swój los: zarówno praca, jak i żona zostały dla niego wybrane. Hamza, oddany w zastaw za długi, trafił do oddziału askarysów, ale ocalał z wojny, która naznaczyła go na zawsze. Teraz wraca i próbuje ułożyć sobie życie.”

”Zbiór reportaży Justyny Kopińskiej Polska odwraca oczy to opowieści o najważniejszych niewyjaśnionych sprawach ostatnich lat. W książce m.in. reportaż o dręczonych pacjentach szpitala psychiatrycznego w Starogardzie Gdańskim (Oddział chorych ze strachu) i tuszowaniu najtrudniejszych spraw o zabójstwo (Ten trup się nie liczy) oraz nigdy niepublikowane teksty, które powstały specjalnie na potrzeby tego zbioru. Z reportaży Kopińskiej wyłania się obraz nieskutecznego wymiaru sprawiedliwości i ludzi pozostawionych z poczuciem krzywdy. Po publikacji jej tekstów przestępcy trafiali do więzienia, a w prawie wprowadzano zmiany dotyczące bezpieczeństwa w instytucjach zamkniętych.”

„Z charakterystyczną dla siebie jasnością i poczuciem humoru Holt bada tajemnice mechaniki kwantowej, poszukiwanie podstaw matematyki oraz naturę logiki i prawdy. W międzyczasie przedstawia nieszablonowe szkice biograficzne sławnych oraz niedocenionych myślicieli, od fizyczki Emmy Noether po pioniera komputerowego Alana Turinga i odkrywcę fraktali, Benoita Mandelbrota. Książka oferuje proste i zabawne wprowadzenie do wielu naszych najpiękniejszych, ale najmniej zrozumiałych idei, od teorii względności Einsteina po teorię strun."

Jest to połączenie albumu z malarstwem i popularnej książki historycznej. Wydarzenia historyczne są uporządkowane chronologicznie, opatrzone ilustracjami a część z nich obrazami historycznymi, których jest aż 48.
Pochodzą one z wielu epok, mają duży format pozwalający na dostrzeżenie  najdrobniejszych szczegółów namalowanych postaci. Każdy obraz posiada szczegółowy opis,  a  niektóre bardzo istotne fragmenty obrazów wykadrowano, powiększono i dodatkowo skomentowano. Najciekawsze elementy poszczególnych obrazów zostały szczegółowo omówione przez specjalistów historii sztuki i historii. Publikacja otrzymała w 2007 roku nagrodę „Klio” za stronę edytorską od Porozumienia Wydawców Książki Historycznej.(opis na podstawie portalu „Lubimy czytać”)

NAGRODA NOBLA

Najważniejsza nagroda literacka na świecie jest przyznawana od 1902 roku i do tej pory otrzymało ją ponad 100 autorów.

Laureatem Literackiego Nobla 2023 został norweski pisarz i dramaturg Jon Fosse 

za „nowatorskie sztuki i prozę, które dają wyraz temu, co niewypowiedziane” – jak ogłosiła  Szwedzka Akademia.

Urodził się w 1959 r. w norweskim mieście Haugesund. Wychował się na zachodnim wybrzeżu Norwegii – tam właśnie rozgrywa się wiekszość jego utworów. W 1983 r. zadebiutował powieścią „Raudt, svart” (Czerwone, czarne), dwa lata później wydał książkę „Stengd gitar” (Zamknięta gitara), a w 1986 r. tomik poezji „Engel med vatn i augene” (Anioł z wodą w oczach). Rozgłos przyniosły mu dramaty. Po polsku drukowano je na łamach „Dialogu”, ukazały się także „Sztuki teatralne”. W 2019 r. ukazały się pierwsze dwa tomy „Septologii” – ”W tej porywającej rytmem, hipnotycznej prozie Fosse stawia fundamentalne pytania: co czyni nas tym, kim jesteśmy? Dlaczego prowadzimy takie, a nie inne życie? Z pomocą retrospekcji norweski mistrz portretuje życie obu malarzy, tworząc przejmujący obraz kondycji ludzkiej. Septologia opowiada o sprawach najważniejszych: o naturze sztuki, Bogu, przemijaniu, nałogach, miłości i śmierć.”

NAGRODA BOOKERA 

 To drugie po Noblu, najważniejsze wyróżnienie literackie, przyznawane od 1969 roku w Wielkiej Brytanii. Bardzo często jest wstępem do otrzymania Literackiej Nagrody Nobla.

Laureatem Międzynarodowej Nagrody Bookera 2023 został bułgarski pisarz Georgi Gospodinow za angielskie tłumaczenie powieści

„Schron przeciwczasowy”.

 Ta powieść to literacka monografia najdelikatniejszego ludzkiego daru – zmysłu czasu i jego przemijania. Rzadko trafiają nam się tak szalone i cudowne książki”. Olga Tokarczuk

„Gospodinow to Proust Wschodu”. „La Repubblica”

 NAGRODA NIKE 

Najbardziej prestiżowa literacka nagroda w Polsce. Przyznawana jest od 1997 roku.

Laureatką Nagrody Literackiej  Nike 2023  została Zyta Rudzka za powieść „Ten się śmieje kto ma zęby”.

„Nagradzając Zytę Rudzką za powieść „Ten się śmieje, kto ma zęby” wyróżniamy istotną, angażującą czytelniczo prozę, fikcję tak porywającą, że odpowiada na pytania zadawane realności” – powiedziała w laudacji Inga Iwasiów, przewodnicząca jury Nagrody Literackiej Nike.”

NAGRODA KOŚCIELSKICH

Jest uważana za jedną z najbardziej prestiżowych polskich wyróżnień literackich. Jej celem jest wspieranie rozwoju literatury polskiej  młodym polskim pisarzom, którzy nie ukończyli 40. roku życia.

Laureatką Nagrody Kościelskich została Urszula Honek za tom opowiadań „Białe noce” (Wydawnictwo Czarne, 2022).

„Książkę charakteryzuje wyjątkowa zdolność łączenia ostrego spojrzenia na rzeczywistość z językową magią, która splata żywych i umarłych, ludzi i zwierzęta, tradycje poetyckie i prozę współczesną”

Czesław Miłosz, Witold Gombrowicz, Marek Hłasko, Melchior Wańkowicz, Wincenty Witos.

Marek Hłasko był wybitnym prozaikiem i autorem scenariuszy filmowych. Do jego dorobku literackiego należą takie dzieła jak „Baza Sokołowska”, zbiór opowiadań „Pierwszy krok w chmurach”, „Drugie zabicie psa” czy „Piękni dwudziestoletni”. Na podstawie prozy Hłaski powstały m.in. filmy „Zbieg” Stanisława Jędryki czy „Baza ludzi umarłych” Czesława Petelskiego. Jak podkreślili posłowie w uchwale, pisarz potrafił „nasycić banalne motywy i tematy zaczerpnięte z potocznego życia głęboką treścią egzystencjalną, dzięki czemu jego twórczość ma wymowę uniwersalną”. Marek Hłasko „swą bezkompromisową postawą, także wobec komunistycznej rzeczywistości, przyciągał do siebie pokolenia w różnych zakątkach świata” – głosi treść dokumentu. W 2024 r. przypada 90. rocznica urodzin Marka Hłaski.

Melchior Wańkowicz - reportażysta i pisarz - był jednym z najwybitniejszych polskich dziennikarzy w historii. Nazywany ojcem reportażu, wypełniał znakomicie to, co składa się na misję dziennikarską: opisując rzetelnie rzeczywistość służyć wspólnocie” – stwierdził Sejm w podjętej uchwale. „Pisząc ‘Sztafetę’, ‘Dzieje rodziny Korzeniowskich’, ‘Westerplatte’ czy ‘Bitwę o Monte Cassino’, miał świadomość, że czyni to zarówno dla współczesnych, jak i dla potomnych” – dodali posłowie. W okresie międzywojennym Wańkowicz założył i kierował wydawnictwem „Rój", publikował m.in. innymi w „Kurierze Warszawskim", „Wiadomościach Literackich" i „Kurierze Porannym". „Największy pomnik bohaterstwu polskich żołnierzy Wańkowicz wystawił w trzytomowym dziele ‘Bitwa o Monte Cassino’” – podkreślili posłowie. Do Polski powrócił w 1957 r. na fali „odwilży”. Podpisanie „Listu 34” w proteście przeciwko polityce kulturalnej PRL spowodowało, że stał się ofiarą nagonki i został skazany na trzy lata więzienia. W areszcie spędził w areszcie pięć tygodni – wobec powszechnego oburzenia władze komunistyczne musiały wstrzymać wykonanie wyroku dziennikarza, pisarza i reportażysty, będącego wzorem i symbolem polskiego dziennikarstwa” – napisali posłowie.

 Witold Gombrowicz  (1904–1969) był jednym z najwybitniejszych polskich pisarzy XX w. W 1927 r. uzyskał tytuł magistra praw na Uniwersytecie Warszawskim. Po rocznym pobycie we Francji rozpoczął aplikację sędziowską, lecz wkrótce ją porzucił. Na przełomie
lat dwudziestych i trzydziestych XX w. pisał opowiadania, które ukazały się w 1933 r. jako „Pamiętnik z okresu dojrzewania”. Rozgłos w kołach literackich przyniosła mu powieść „Ferdydurke”, opublikowana w 1937 r. Przed wybuchem II wojny światowej brał udział jako dziennikarz w pierwszym rejsie statku pasażerskiego MS „Chrobry” do Ameryki Południowej. Wiadomości z kraju sprawiły, że postanowił przeczekać wojnę w Buenos Aires w Argentynie, często żyjąc na granicy ubóstwa. W 1963 r. Witold Gombrowicz otrzymał stypendium Fundacji Forda w Niemczech Zachodnich, a następnie przeniósł się do Francji, gdzie spędził resztę życia w Vence pod Niceą. Wszystkie utwory pisał po polsku. Był jednak mało znany w Polsce, przede wszystkim z powodów politycznych. Publikował w emigracyjnym Instytucie Literackim w Paryżu, jego utwory ukazywały się też w kraju w tzw. drugim obiegu.  Po długich negocjacjach z władzami PRL w 1986 r. ukazało się w Wydawnictwie Literackim pierwszych 9 tomów dzieł Gombrowicza, uszczuplonych przez cenzurę o 16 wersów wykreślonych z „Dziennika”, dotyczących polityki i systemu władzy w ZSRR. W latach 1992–1997 ukazało się kolejne 6 tomów. Najważniejsze utwory Witolda Gombrowicza to: powieści – „Ferdydurke” (1937), „Trans-Atlantyk” (1953), „Pornografia” (1960) i „Kosmos” (1965); dramaty, „Iwona, księżniczka Burgunda” (1938) i  „Ślub” (1953). Ważną częścią jego twórczości był prowadzony w latach 1953–1969 „Dziennik”, w którym autor w sposób ironiczny opowiadał własne losy, podejmował dialog z różnymi nurtami filozoficznymi i tradycją kultury polskiej, komentował wydarzenia polityczne. Sławę zyskał dopiero w ostatnich latach swojego życia, znalazł się wówczas wśród kandydatów do literackiej Nagrody Nobla (1966, 1968, 1969). Należy do najczęściej tłumaczonych pisarzy polskich. Jego twórczość cechuje przede wszystkim umiejętność widzenia człowieka w jego psychologicznym uwikłaniu w relacjach z innymi ludźmi i kulturową spuścizną, poczucie absurdu, ironia, obrazoburstwo dotykające przyjmowanych przez społeczeństwo tradycyjnych wartości, postaw i form. W swoich utworach Gombrowicz podejmuje nieustanną dyskusję z romantyzmem. Prowadzi dyskurs na temat formy jako uniwersalnej kategorii, pojmowanej zarówno w sensie filozoficznym, jak i socjologicznym i estetycznym, będącej środkiem zniewolenia jednostki przez innych ludzi i społeczeństwo.

Czesław Miłosz (1911–2004) – polski poeta, prozaik, eseista, historyk literatury, tłumacz, dyplomata. Decydujący wpływ na jego twórczośćwywarło dzieciństwo spędzone na terenach dawnego WielkiegoKsięstwaLitewskiego, a także doświadczenie rewolucji październikowej i wojny polsko-bolszewickiej. Studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie najpierw polonistykę, a następnie prawo. Zadebiutował w 1930 r. na łamach uniwersyteckiego pisma „Alma Mater Vilnensis”. Należał do wileńskiej grupy poetów „Żagary”. Pracował w Polskim Radiu Wilno. Po wybuchu II wojny do czerwca 1940 r. przebywał w Wilnie, a następnie w Warszawie. Uczestniczył w podziemnym życiu literackim; pod pseudonimem Jan Syruć opublikował w 1940 r. tom „Wiersze”. Po upadku powstania warszawskiego znalazł schronienie m.in. w majątku Jerzego Turowicza w Goszycach, mieszkał w Krakowie. Po wojnie podjął pracę w dyplomacji komunistycznego rządu Polski w Stanach Zjednoczonych i Paryżu jako attaché kulturalny. W 1951 r. wystąpił o azyl polityczny we Francji. Mieszkał w Maisons-Laffitte, siedzibie „Kultury” Jerzego Giedroycia, z którą przez wiele lat współpracował. W 1953 r. Instytut Literacki Giedroycia wydał „Zniewolony umysł”, esej skierowany do polskiej emigracji, ukazujący mechanizm myślenia człowieka w demokracjach ludowych. W następnych latach Instytut wydał większość dzieł Miłosza, a Jerzy Giedroyć przedstawił jego kandydaturę do Nagrody Nobla. W 1960 r. przeprowadził się do Stanów Zjednoczonych, gdzie wykładał literaturę słowiańską na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley i na Harvardzie. W PRL był uznawany za zdrajcę i renegata, został potępiony przez Związek Literatów Polskich. Do 1980 r. istniał na niego zapis cenzorski, zakazujący nawet wymieniania jego nazwiska. Książki Miłosza były drukowane w podziemiu, przemycane z zagranicy. W 1980 r. został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Po raz pierwszy przyjechał do kraju w1981 r., gdzie zaczęto już oficjalnie wydawać jego utwory. Poeta przeprowadził się do Polski w 1993 r. i zamieszkał w Krakowie. Został pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce. Wiersze Czesława Miłosza są intelektualne, a metafory, jakich używa – sugestywne. Jego twórczość z lat trzydziestych XX w. przesycona jest katastrofizmem. Wiersze pisane podczas wojny nie mają już w sobie tyle patosu, da się w nich zauważyć świadome odchodzenie od tematyki wojennej. Wiele utworów Miłosza z późnego okresu twórczości stanowi przykład pisarstwa sylwicznego, komponowanego na pograniczu wypowiedzi poetyckiej, eseistycznej i prozatorskiej. Oprócz wielu tomów poezji Czesław Miłosz wydał kilkanaście zbiorów esejów, m.in. „Ziemię Ulro”, „Ogród nauk”, „Widzenia nad zatoką San Francisco” czy „Rodzinną Europę”. Po zerwaniu związków z komunistycznymi władzami Miłosz wyrażał w swej twórczości niechęć i krytykę PRL-u, piętnował polski nacjonalizm, krytykował tradycyjny polski katolicyzm.

 Wincenty Witos(1874–1945) – polski polityk, działacz ruchu ludowego, trzykrotny premier II RP. Urodził się w Wierzchosławicach w biednej rodzinie chłopskiej i dzięki swojemu uporowi i samokształceniu doszedł do najwyższych godności w państwie. Uznawany jest za jednego z ojców niepodległej Polski, a także najważniejszych, najbardziej wyrazistych i wpływowych polityków II RP. Od 1895 r. działał w Stronnictwie Ludowym, w 1905 r. uzyskał mandat radnego Rady Powiatowej w Tarnowie,w latach 1908–1914 był posłem do galicyjskiego Sejmu Krajowego, od 1908  do 1931 r. był wójtem Wierzchosławic, sprawował mandat posła do austriackiej Rady Państwa (1911–1918). Był członkiem Wydziału Finansowego Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych, od 1914 r. należał do PSL „Piast” (prezes w latach 1916–1931). Działał w Naczelnym Komitecie Narodowym, później w Lidze Narodowej (1917–1918), był prezesem Polskiej Komisji Likwidacyjnej; od 1919 poseł na Sejm RP. W 1920 r. podczas bolszewickiej nawałnicystanął na czele Rządu Obrony Narodowej, który doprowadził do odrzucenia Armii Czerwonej spod Warszawy i rozpoczęcia jej odwrotu. Za kierowanie nim otrzymał od Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego Order Orła Białego. Funkcję premiera Wincenty Witos sprawował jeszcze dwukrotnie: od 28 maja 1923 do 14 grudnia 1923 r. oraz od 10 do 14 maja 1926 r.W latach 1929–1930 był jednym z przywódców Centrolewu. W 1930 r. został aresztowany przez władze sanacyjne, osadzony w twierdzy brzeskiej i oskarżony w tzw. procesie brzeskim o przygotowywanie zamachu stanu, skazany na 1,5 roku więzienia. W 1933 r. opuścił kraj, udając się na 6-letnią emigrację do Czechosłowacji. Do Polski powrócił31 marca 1939 r. po wkroczeniu wojsk niemieckich do Czechosłowacji. W czasie II wojny światowej odrzucił niemieckie propozycje utworzenia kolaboracyjnego rządu współpracującego z okupantem. Po utworzeniu w czerwcu 1945 r. Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej Wincenty Witos został powołany na wiceprzewodniczącego Krajowej Rady Narodowej (nie podjął obowiązków). W tym samym roku został prezesem utworzonego przez Stronnictwo Ludowe „Roch” Polskiego Stronnictwa Ludowego (tzw. mikołajczykowskiego).

 Zachęcamy Was gorąco do świętowania Szkolnego Tygodnia Języka Ojczystego i wzięcia udziału we wszystkich bądź wybranych konkursach. Dla najlepszych i najbardziej wytrwałych przewidujemy nagrody oraz oceny z odpowiedzi z j. polskiego. A także nieustający podziw Waszych Polonistów :)

Język ojczysty jest częścią każdego z nas – mówimy nim niemal od urodzenia, w nim myślimy, śnimy, kłócimy się i wyrażamy uczucia. Choć wewnętrznie bardzo zróżnicowany, gromadzi wspólne doświadczenia i systemy wartości – jest symbolicznym przewodnikiem po narodowej  kulturze. Język wpływa na nasz sposób postrzegania rzeczywistości, porządkuje ją, nazywa, czyli odzwierciedla, i ocenia jej elementy. Język również kreuje rzeczywistość, buduje ją zupełnie od nowa. Staje się potężną bronią, kiedy idealizuje, deprecjonuje, manipuluje...

Polszczyzna jest tworzona przez każdego użytkownika  i  każdy z nas jest za nią odpowiedzialny. W  przeddzień Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego chcemy Wam przypomnieć o roli i miejscu języka ojczystego w życiu oraz przekonać, że warto o niego dbać. Mamy dla was kilka propozycji zabaw w formie konkursów  podczas Szkolnego Tygodnia Języka Ojczystego.

I   Interdyscyplinarny konkurs w przededniu Szkolnego Tygodnia Języka Ojczystego promujący ogólną ideę poprawności językowej lub konkretną formę językową/ sformułowanie, albo  wybrany związek frazeologiczny - w jednej z poniższych kategorii:

a) wiersz,     

b) plakat,      

c) film/spot reklamowy.

Oceniając, weźmiemy pod uwagę oryginalność pomysłu, jego błyskotliwość i nośność. W przypadku plakatu (format A4 lub A3, technika dowolna) dodatkowo - estetykę wykonania.  Natomiast czas zrealizowanego filmu nie może przekroczyć 1 min.

Wasze prace „zaistnieją” podczas Tygodnia Języka Polskiego w przestrzeni szkolnej w formie wystawy, a filmiki reklamowe będą udostępnione na stronie szkoły.

Na wykonanie i dostarczenie swoich dzieł do biblioteki szkolnej macie czas do 19 lutego do godz. 9:00.

Harmonogram Szkolnego Tygodnia Języka Ojczystego:

• Poniedziałek 19 II o godz. 12.30, sala 24, QUIZ POPRAWNOŚCIOWY (10 min.);

Wtorek 20 II – QUIZ ETYMOLOGICZNY – na długiej przerwie po 5. oraz po 6. lekcji, sala 25;

Środa 21 II – SKOJARZENIA -  konkurs polegający na przywracaniu poprawnej formy wylosowanego frazeologizmu - biblioteka na długiej przerwie po 5 lekcji);

 W zestawie znajdziesz 2 związki frazeologiczne: po pierwsze - w zniekształconej formie, której należy przywrócić poprawność, oraz po drugie - w formie podpisu do otrzymanego obrazka/-ów.

Czwartek 22 II – NIE TYLKO DLA MISTRZÓW –  dyktando szkolne podczas pierwszej długiej przerwy (biblioteka - zgłoszenia do środy włącznie) w dwóch kategoriach: UCZNIOWIE oraz NAUCZYCIELE :)

Piątek 23 II - Konkurs krasomówczy „JAK CIĘ SŁYSZĄ, TAK CIĘ WIDZĄ” – na temat:

Czy warto zrezygnować z zadawania prac domowych w liceum? (przekonaj swojego nauczyciela/ swoją nauczycielkę)

W poniedziałek i wtorek (19-20 II) przyjmujemy Wasze zgłoszenia. Na przygotowanie wystąpienia macie czas do piątku 23 II. Występ nie może przekroczyć 5 minut ( + - 5 sek.). Oceniane będą przede wszystkim: zgodność treści z tematem, konstrukcja wypowiedzi,  wyczerpanie tematu,  sugestywność wypowiedzi, jasność i logiczność formułowanych myśli,  płynność oraz poprawność wyrażania się,  bogactwo języka i jego barwność, stosowanie figur i chwytów retorycznych,  kontakt ze słuchaczami.

Dnia 31 stycznia w naszej szkole odbyło się spotkanie z Powstańcem Warszawskim, Panem Jerzym Paczowskim ps. Zajączek, zorganizowane przez uczniów w ramach projektu Zwolnieni z teorii.

List Ministra Edukacji Pani Barbary Nowackiej

11 grudnia 2023 roku klasy 2b, 2c, 2d, 2e i 3e wyjechały na Zimową szkołę do Zakopanego. Towarzyszyli im nauczyciele (w tym zdecydowana większość wychowawców). Cel był jeden: jeździć na nartach (większość) i desce (np. pan profesor Marek Zaczek et consortes). Jednak w przerwach między kolejnymi porcjami szusowania nie zabrakło także innych atrakcji (góralski kulig z ogniskiem, termy zakopiańskie, spacer Doliną Kościeliską).

Jak szusowaliśmy, można obejrzeć na filmach i fotografiach na szkolnym fanpage'u!

Jak było? Jeden z uczniów (notorycznych malkontentów) podsumował wyjazd słowami: „bywało gorzej”, wydaje się jednak, że o wiele trafniejsze byłoby powiedzenie: „rzadko bywało lepiej!”.

To był wspaniały wyjazd, to były niezapomniane chwile!

Pozostaną z nami na długo.

Już nie możemy się doczekać przyszłorocznej zimy!

                                                                                                        Uczestnicy